Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Φοιτητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Υπάρχουν στιγμές που δεν μπορεί ούτε η λογική, ούτε τα συναισθήματα να περιγράψουν τα γεγονότα που βιώνουμε. Ένα τέτοιο μοναδικό γεγονός είναι ο σταυρός και η ταφή του Κυρίου μας. Είναι περιορισμένα η λογική και τα συναισθήματα γιατί τα ξεπερνάει το γεγονός αυτό. Τι βιώνει ο άνθρωπος; Την αίσθηση και την παρουσία της ζωής. Τι μένει; Η ενόραση του Θεού. Η απόλαυση του Θεού. Η εμπειρία του Θεού. Και μπορεί και λες: «Τώρα ζω».
Και πώς μπορείς και λες ότι «τώρα ζω»; Γιατί ο Θεός πέθανε. Ανέβηκε στον σταυρό, μπήκε στον τάφο για ν’ αποδείξει την αγάπη Του. Εφόσον είναι τέτοια η αγάπη Του, που ανεβαίνει μέχρι τον σταυρό και μέχρι τον τάφο, τότε, μπορούμε και εμείς να ελπίζουμε για τον κάθε δυσκολεμένο άνθρωπο, υγιή ή άρρωστο, αμαρτωλό ή δίκαιο. Είναι εγγύς ο Θεός, είναι παρών ο Θεός, είναι δικός μας ο Θεός και μπορεί να γίνει ορατός στη ζωή μας.
Η πνευματική, λοιπόν, εμπειρία ούτε συναισθήματα είναι, ούτε λογική. Είναι εμπειρία της αγάπης του Θεού και εμπειρία της ζωής. Και ζωή είναι ο Χριστός. Αυτά τα παράδοξα ζούμε εμείς που δεν μπορούν να καταλάβουν η λογική και οι άνθρωποι του κόσμου. Ποια παράδοξα; Ότι η ζωή για εμάς αποδεικνύεται στον σταυρό και στην ταφή. Απ’ τον τάφο ανέτειλε η ζωή.
Τι κάνουμε σήμερα; Πανηγυρίζουμε. Τι πανηγυρίζουμε; Αυτό το θλιβερό γεγονός. Γιατί; Γιατί είναι το τεκμήριο της αγάπης του Θεού. Λατρεύουμε και αγαπούμε τον σταυρό. Είμαστε ερωτευμένοι με αυτό το σύμβολο. Γι’ αυτό σήμερα, κανείς δεν μπορεί να θρηνεί και να στενοχωριέται. Αυτή είναι η μεγαλύτερη βλασφημία ενώπιον του Θεού: να στενοχωριόμαστε όταν βλέπουμε αυτά τα γεγονότα. Όταν ανεβαίνει στον σταυρό και όταν μπαίνει στον τάφο. Τι κάνουμε λοιπόν; Ησυχάζουμε, ειρηνεύουμε και σιωπούμε. Απολαμβάνουμε τη ζωή, τον έρωτα, το πρόσωπο και τον Χριστό.
Καλά κάνει, λοιπόν, ο Θεός που μας δίνει τέτοια μυστήρια και που μας αποκαλύπτει τέτοια γεγονότα. Να μείνουμε, επομένως, μέσα στην μνήμη του Ονόματός Του. Να εντυπωθεί μέσα στην καρδιά μας αυτό το γλυκύτατο όνομα του Ιησού. Να μένει μέσα μας και να μας δίνει δύναμη. Να είμαστε ασήμαντοι και, ταυτόχρονα, εξαιτίας αυτού του ονόματος που είναι εντυπωμένο στην καρδιά μας, το όνομα του Ιησού, να γίνεται «έκρηξη ζωής» για μας. Να είμαστε αδύναμοι και, ταυτόχρονα, δυνατοί. Ασήμαντοι και, ταυτόχρονα, οι πλέον σημαντικοί. Γιατί έχουμε Αυτόν ως αδελφό και φίλο. Δικό μας και οικείο.
Θρηνούμε, λοιπόν, και χαιρόμαστε. Θρηνούμε για την αμαρτία μας, χαιρόμαστε, όμως, γι’ αυτή την απόδειξη της αγάπης του Θεού. Κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλει. Έχουμε την απόδειξη της αγάπης του Θεού μπροστά μας. Είναι ο σταυρός και ο τάφος. Αυτή είναι η δύναμή μας και αυτό είναι το σκάνδαλο του κόσμου.Οπότε, βλέπουμε πως είναι μεγάλος ο «καρπός» του σταυρού. Ποιος είναι ο «καρπός»; Η σωτηρία ολόκληρου του κόσμου. Με το τίμιο αίμα Του ο Χριστός «πλήρωσε» όλες τις αμαρτίες του ανθρώπινου γένους. Ο κάθε άνθρωπος είναι σωσμένος δωρεάν, αρκεί να δεχτεί αυτή τη δωρεά με τη μετάνοια και ν’ αφεθεί στο Θεό.
Όλη η υπόθεση η δική μας είναι η κατάθεση της ελευθερίας μας και η παράδοσή μας στα χέρια του Θεού. Δεν μας σώζουν οι αρετές μας, αλλά ο σταυρός. Είδατε πόσο ωραία είναι τα πράγματα και πόσο τα τακτοποίησε η πρόνοια του Θεού; Ένα «ναι» χρειάζεται από εμάς ουσιαστικά. Να πούμε ένα «ήμαρτον». Λέει ο ιερός Χρυσόστομος: «Τι κόπο απαιτεί ένα ήμαρτον; Ούτε χρήματα, ούτε δόξα, μόνο διάθεση ψυχής». Αυτό, λοιπόν, είναι το κατόρθωμα του σταυρού. Απ’ τη μια είναι ο σταυρός που «ξεπλένει» τις αμαρτίες μας και απ’ την άλλη είναι η κατάθεση της ελευθερίας μας.
Εμείς στενοχωριόμαστε για τον σταυρό του Χριστού, αλλά καθημερινά μπορεί να Τον σταυρώνουμε. Μπορεί κάποιος να προσκυνάει τον σταυρό και να κλαίει, αλλά μέσα του διαρκώς να σταυρώνει τον Χριστό και να Τον αρνείται. Η μεγαλύτερη άρνηση του Χριστού είναι η απελπισία. Η μεγαλύτερη βλασφημία προς τον σταυρό είναι να πιστέψω πως ο Χριστός δεν μπορεί να κατέβει στο δικό μου Άδη, να έρθει στη δική μου πτώση και να με σώσει. Αν, δηλαδή, πιστέψω πως δεν μπορεί να με αναστήσει ο σταυρός του Χριστού.
Σήμερα, λοιπόν, στην Εκκλησία βιώνουμε άλλη μια αντίφαση: ο επιτάφιος είναι το πιο θλιβερό, αλλά, ταυτόχρονα, και το πιο ευχάριστο γεγονός. Ζούμε μια αντίφαση που δεν ερμηνεύεται εύκολα. Όμως, για μας, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, η Μ. Παρασκευή είναι μια μέρα αφιερωμένη στην αγάπη, μιας και η απόδειξη της αγάπης είναι η θυσία. Αυτό ακριβώς έκανε και ο Χριστός.
Φυσικά, μη ξεχνάμε πως πολύ σύντομα «πλησιάζει» το μεγαλύτερο γεγονός: η ανάσταση του Χριστού. Μια έννοια, όμως, λίγο δυσνόητη στις μέρες μας, μιας και αδυνατούμε να κατανοήσουμε πρακτικά τι πάει να πει και τι έχει να μας προσφέρει η «ανάσταση του Χριστού» για όλους εμάς τους Χριστιανούς. Προκύπτει το εξής ερώτημα: «Πώς μπορούμε να ζήσουμε σε τούτο τον κόσμο της φθοράς, ως μάρτυρες της Αναστάσεως, έχοντας μέσα μας τη χαρά της συμφιλίωσης του κόσμου με το Θεό εν Χριστώ, τη χαρά της τελικής νίκης επί του θανάτου; Τι μπορεί, τέλος πάντων, να σημαίνει αυτό; Πώς γίνεται; Πώς μεταφράζεται στην καθημερινή ζωή μας;».
Η απάντηση είναι πάρα πολύ απλή: Ο μόνος τρόπος της αναστημένης ζωής είναι η απροϋπόθετη αγάπη. Ποια είναι η «απροϋπόθετη αγάπη»; Η αγάπη που «σπάει» το σκληρό «κέλυφος» του εγωισμού και ανοίγεται στον άλλον. Η αγάπη που φτάνει να βάλει τον άλλον πάνω απ’ τον εαυτό του. Μόνο αυτή η αγάπη λυτρώνει, μόνο αυτή δίνει χαρά, μόνο αυτή τελικά σώζει. Ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς αναφέρει: «Όλη η ιστορία του Χριστιανισμού δεν είναι τίποτα άλλο, παρά η ιστορία ενός και μοναδικού θαύματος, του θαύματος της του Χριστού αναστάσεως, το οποίο συνεχίζεται διαρκώς σε όλες τις καρδιές των χριστιανών από μέρα σε μέρα, από έτος σε έτος, από αιώνα σε αιώνα μέχρι της Δευτέρας Παρουσίας».
Τι σημαίνει «ανάσταση», λοιπόν; Λέει ο π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος: «Ορίστε τι σημαίνει, ν’ απαντάς στο θάνατο με ζωή. Στο σκοτάδι ν’ ανάβεις φως. Στη μιζέρια να δίνεις ελπίδα. Στον πόνο να προσφέρεις ένα χέρι να πιαστεί ο άλλος, στην απελπισία να γίνεσαι όλος μια αγκαλιά». Η ανάσταση του Χριστού είναι μια βαθιά μεταμόρφωση της ζωής που δεν γνωρίζει θάνατο.
