Του Ελευθέριου Μ. Πρωτόπαπα,
MD, MSc Kαρδιοχειρουργού,
εξειδικευμένου στην αντιμετώπιση
Συγγενών Καρδιοπαθειών
σε παιδιά και ενήλικες
Οι καρδιοπάθειες στα παιδιά ονομάζονται «Συγγενείς Καρδιοπάθειες» και είναι αρκετά συχνές. Περίπου ένα στα 100 παιδιά γεννιέται με κάποια ατέλεια στην διάπλαση της καρδιάς του. Ο όρος «συγγενής» δεν δηλώνει κληρονομικότητα, αλλά το ότι η καρδιοπάθεια αυτή υπάρχει κατά την γέννησή του. Πολύ σπάνια τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με επίκτητες καρδιοπάθειες, που αναπτύσσονται σε μια φυσιολογική καρδιά μετά την γέννηση και συχνά είναι αποτέλεσμα κάποιας λοίμωξης.
Είναι επομένως κατανοητό ότι αφού οφείλονται σε «τυχαία» σφάλματα στην εμβρυική ανάπτυξη και δεν συνδέονται με την κληρονομικότητα ή κάποιον επιβλαβή περιβαλλοντικό παράγοντα, η πρόληψή τους δεν είναι εφικτή και επομένως δεν υπάρχει κάτι που οι γονείς θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά ώστε να προλάβουν την καρδιοπάθεια. Το μόνο που μπορεί να συστήσει κανείς είναι να αποφεύγεται η έκθεση των εγκύων σε γνωστούς ή εν δυνάμει βλαβερούς παράγοντες, όπως το οινόπνευμα, το κάπνισμα και τα φάρμακα, πέραν εκείνων που εγκρίνονται από τον γιατρό τους, καθώς και να κάνουν όλους τους απαραίτητους προγεννητικούς ελέγχους.
Η έγκαιρη προγεννητική διάγνωση έχει τεράστια σημασία και ιδιαίτερα σε βαριές μορφές συγγενών καρδιοπαθειών ή σε περιπτώσεις που οι καρδιοπάθειες σχετίζονται και με χρωμοσωματικές ανωμαλίες (όπως σύνδρομο Down). Το εμβρυικό ηχοκαρδιογράφημα μπορεί με σχετικά ικανοποιητική ακρίβεια να διαγιγνώσκει τις περισσότερες συγγενείς καρδιοπάθειες παρέχοντας την δυνατότητα προετοιμασίας τόσο ψυχολογικά των γονέων, όσο και ιατρικά για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση του προβλήματος. Όμως επειδή δεν διαγιγνώσκονται όλες οι καρδιοπάθειες προγεννητικά χρειάζεται προσεκτική εξέταση κάθε νεογνού από τον παιδίατρό του και επί ενδείξεων ή υποψίας προβλήματος, πρέπει να γίνεται υπερηχοκαρδιογραφικός έλεγχος από εξειδικευμένο καρδιολόγο (παιδοκαρδιολόγος).
Τα σημάδια ή συμπτώματα που πρέπει να οδηγήσουν σε καρδιολογική εξέταση του παιδιού και μετά τη νεογνική περίοδο είναι:
- Καρδιακό φύσημα που ακούει ο γιατρός
- Στασιμότητα της ανάπτυξης του βρέφους
- Ταχύπνοια
- Κυάνωση (μελάνιασμα)
- Πόνος στο στήθος (ιδιαίτερα με την άσκηση)
- Εύκολη κόπωση
- Λιποθυμία
- Ταχυκαρδίες ή αρρυθμίες
Οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι πολλών ειδών και η σοβαρότητά τους ποικίλλει. Κάποιες είναι ελαφριάς μορφής, όπου ίσως δεν χρειαστεί καμία παρέμβαση παρά μόνο μια παρακολούθηση, και άλλες είναι πιο βαριές και περίπλοκες. Μερικές επιλεγμένες συγγενείς καρδιοπάθειες μπορεί να αντιμετωπιστούν από ειδικούς συναδέλφους επεμβατικούς παιδοκαρδιολόγους, χωρίς «ανοιχτή» χειρουργική επέμβαση (με καρδιακό καθετηριασμό).
Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, χρειάζεται κάποια επέμβαση. Με τα μέσα και τις μεθόδους που έχουμε πλέον στη διάθεσή μας οι συγγενείς καρδιοπάθειες στην πλειονότητά τους αντιμετωπίζονται άριστα και θεραπεύονται πλήρως, εξασφαλίζοντας στα παιδιά μια φυσιολογική διάρκεια και ποιότητα ζωής.
Σήμερα στη χώρα μας και ιδιαίτερα στο τμήμα μας, τη Β’ Παιδοκαρδιοχειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου «ΜΗΤΕΡΑ», μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά όλο το φάσμα των καρδιακών παθήσεων στα παιδιά με μεγάλη επιτυχία, η οποία είναι το αποτέλεσμα όχι ενός ανθρώπου, αλλά μιας ομάδας ιατρών και νοσηλευτών (παιδοκαρδιοχειρουργοί, παιδοκαρδιολόγοι, παιδοκαρδιοαναισθησιολόγοι και εντατικολόγοι παίδων), οι οποίοι άρτια εκπαιδευμένοι, συνεργάζονται ώστε να πραγματοποιείται η κατάλληλη επέμβαση στον κατάλληλο χρόνο εξατομικευμένα για κάθε παιδί.
Γι’ αυτό και η βασική μας φιλοσοφία συνοψίζεται στο «Όλοι μαζί για την καρδιά των παιδιών».
Ο Ελευθέριος Μ. Πρωτόπαπας
Ο Καρδιοχειρουργός Ελευθέριος Μ. Πρωτόπαπας είναι Επιμελητής της Β’ Καρδιοχειρουργικής κλινικής Παίδων και Συγγενών Καρδιοπαθειών του Νοσοκομείου «ΜΗΤΕΡΑ» και Μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Χειρουργών Συγγενών Καρδιοπαθειών (European Congenital Heart Surgeons Association- ECHSA).
O ιατρός με καταγωγή από την Βρίσα, επισκέπτεται την Μυτιλήνη περιοδικά και σε συνεργασία με τον κ. Γρηγοράκη Παναγιώτη (καρδιολόγο), εξετάζει και παρακολουθεί παιδιά και ενήλικες με συγγενείς καρδιοπάθειες στο ιατρείο του κ. Γρηγοράκη. (Καβέτσου Κωνσταντίνου 36, Μυτιλήνη)
Email: [email protected]
