- Ανοδικές τάσεις για τον αριθμό διαμενόντων στη δομή για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό
Ο Ιούνιος ήταν ο πρώτος μήνας μετά από πολύ καιρό, που στο τέλος του ο αριθμός διαμενόντων προσφύγων και μεταναστών στις δομές του Υπουργείου Μετανάστευσης & Ασύλου είναι μεγαλύτερος από εκείνον στο ξεκίνημά του. Κάτι που ήταν μάλλον αναμενόμενο, με δεδομένη την εντατικοποίηση των μεταναστευτικών ροών, που είναι τριπλάσιες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Την ίδια στιγμή που οι μετακινήσεις αιτούντων άσυλο προς την ενδοχώρα είναι σχετικά μειωμένες, διαμορφώνοντας ένα σκηνικό που μένει να δούμε αν είναι πρόσκαιρο ή ενδεικτικό μιας αλλαγής στη γενικότερη εικόνα του μεταναστευτικού, που βάζει στο κάδρο ακόμη και… τις Κυκλάδες!
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου, από την αρχή του μήνα έως και τις 29 Ιουνίου στη Λέσβο έφτασαν 299 πρόσφυγες και μετανάστες, ενώ το ίδιο ακριβώς διάστημα, ο αριθμός αιτούντων άσυλο που μεταφέρθηκε από το ΚΥΤ στο Μαυροβούνι σε δομές της ενδοχώρας ήταν μόλις 112 άτομα. Πρόκειται για μια σημαντική διαφορά, η οποία ανοίγει σημαντικά την «ψαλίδα» αφίξεων-αναχωρήσεων, με αποτέλεσμα την περασμένη Τετάρτη να καταγράφονται τελικά 1.171 άτομα εντός της δομής στον Καρά-Τεπέ και ακόμη 7 στη δομή στα Μεγάλα Θέρμα, φτάνοντας δηλαδή τον συνολικό αριθμό των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στο νησί (πλην των ασυνόδευτων ανηλίκων) στα 1.178 άτομα, δηλαδή 109 περισσότερα από τα 1.069, που βρίσκονταν στη Λέσβο στις αρχές του μήνα.
Εν αναμονή των επίσημων στοιχείων του Υπουργείου (αφού καταγράφουμε όσα είχαν δημοσιευτεί έως το μεσημέρι της Παρασκευής) και με δεδομένο ότι δύσκολα να έγιναν πλέον των 110 αναχωρήσεων μέσα σε μία μόνο ημέρα, ο Ιούλιος βρήκε τη Λέσβο με περισσότερους πρόσφυγες και μετανάστες, απ’ όσους τη βρήκε ο προηγούμενος μήνας, για πρώτη φορά μετά από πάρα πολλούς μήνες, που ο μεταναστευτικός πληθυσμός του νησιού μειωνόταν συνεχώς.
Το 2022
Ενδεικτικά, από την αρχή του έτους και μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα σημειώθηκαν συνολικά 826 νέες αφίξεις μεταναστών, την ίδια στιγμή που οι αναχωρήσεις ήταν 781. Με μια πρώτη ματιά από αυτά τα νούμερα θα περίμενε κανείς πως ο αριθμός των διαμενόντων στο ΚΥΤ στο Μαυροβούνι δεν θα μειωνόταν, αλλά αντιθέτως θα ήταν αυξημένος, έστω και κατά λίγες δεκάδες. Όπως έχουμε σημειώσει και σε παλαιότερα ρεπορτάζ, όμως, οι αριθμοί αυτοί αφορούν αντίστοιχα επίσημες νέες καταγραφές και αριθμό ατόμων που μεταφέρθηκαν σε δομές της ενδοχώρας. Δεν αποτυπώνονται, δηλαδή, οι πρόσφυγες και μετανάστες, που έμεναν στο ΚΥΤ, αλλά έχοντας στην κατοχή τους τα απαραίτητα έγγραφα αναχώρησαν από αυτό με ίδια μέσα, όπως δεν αποτυπώνεται και ένας αριθμός διαμενόντων στη δομή, που για ένα μεγάλο διάστημα απουσιάζουν από αυτή, καθώς είναι φιλοξενούμενοι σε σπίτια ομοεθνών τους ή για άλλους λόγους, οπότε και διαγράφονται από τις λίστες.
Πράγματι, η Πρωτοχρονιά του 2022 βρήκε το ΚΥΤ στον Καρά-Τεπέ με 1.900 άτομα να διαμένουν σε αυτό, ενώ μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα ο αριθμός αυτός, όπως σημειώσαμε και παραπάνω, μειώθηκε κατά πλέον του 38% στα 1.171 άτομα. Η μεγαλύτερη μείωση του πληθυσμού των δομών του Υπουργείου σημειώθηκε τον Απρίλιο, όταν από τα 1.613 άτομα την 1η Απριλίου ο αριθμός διαμενόντων έπεσε στα 1.119 την 1η Μαΐου. Γεγονός, που οφείλεται αφενός στις μόλις 36 νέες αφίξεις μεταναστών, την ίδια στιγμή που είχαμε και 188 μετακινήσεις για την ενδοχώρα – τις περισσότερες το 2022 μέχρι στιγμής – αλλά και πολλούς πρόσφυγες και μετανάστες να φεύγουν από το ΚΥΤ με τον τρόπο που αναφέραμε.
Τις γενικότερα ανοδικές τάσεις στις μεταναστευτικές ροές επιβεβαιώνει και ο Υπουργός Ναυτιλίας, Γιάννης Πλακιωτάκης, ο οποίος σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικό σταθμό σχολίασε ότι σε σχέση με πέρυσι δεχόμαστε τριπλάσια πίεση: «Σε σχέση με πέρυσι έχουμε σχεδόν τριπλάσια πίεση, ενώ σε σχέση με το 2020 είναι συν 50%. Φανταστείτε, στην κορύφωση της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, και τη φετινή χρονιά έχουμε συν 50%. Μιλάμε για περίπου 15.000 αποτροπές παράνομης εισόδου μεταναστών. Σε επίπεδο περιστατικών σχεδόν τριπλάσια περιστατικά».
Η γενική εικόνα
Όσον αφορά τη γενικότερη εικόνα του μεταναστευτικού, παρατηρείται μια αλλαγή των ισορροπιών και στην Ελλάδα σε σχέση με αυτές που ίσχυαν το προηγούμενο διάστημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το σύνολο των 5.047 (έως τις 26 Ιουνίου) αφίξεων μεταναστών, είναι μοιρασμένο μεταξύ Έβρου και νησιών, με 2.420 και 2.627 αφίξεις αντίστοιχα. Η Λέσβος συνεχίζει να δέχεται μεγάλο βάρος των μεταναστευτικών ροών, υποδεχόμενη το 32% των μεταναστών που φτάνουν στη χώρα μας διά θαλάσσης, ωστόσο πολύ ψηλά είναι τα νούμερα και για την Κω, που δέχτηκε 628 μετανάστες από την αρχή της χρονιάς, ενώ συνολικά στο Νότιο Αιγαίο μέσα στο 2022 έφτασαν 1.248 άτομα, σχεδόν οι μισοί δηλαδή απ’ όσους έφτασαν στην Ελλάδα με βάρκες.
Η μετατόπιση των μεταναστευτικών ροών από το Βορειοανατολικό προς το Νότιο Αιγαίο, όμως, μόνο τυχαία δεν είναι. Τα τελευταία δύο χρόνια η γειτονική Ιταλία έχει καταστεί ο βασικός προορισμός των μεταναστών που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Μέσα στο 2022, κι ενώ στην Ελλάδα έφτασαν λίγο περισσότεροι από 5.000 μετανάστες, η γειτονική μας χώρα έχει υποδεχθεί ήδη σχεδόν 26.000 από αυτούς, ενώ αντίστοιχα στην Ισπανία έχουν φτάσει περισσότερα από 14.000 άτομα. Οι περισσότεροι από τις ροές προς την Ιταλία κατευθύνονται στη Σικελία, ένα μεγάλο μέρος τους όμως έχει κατεύθυνση την περιοχή της Καλαβρίας.
Ειδικά οι τελευταίες έχουν ως επί το πλείστον σημείο αναχώρησης την Τουρκία και οι πρόσφυγες και μετανάστες που επιλέγουν τη λεγόμενη «διαδρομή της Καλαβρίας» περνούν στην Ιταλία αφού διασχίσουν το Αιγαίο. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το τελευταίο διάστημα στον μεταναστευτικό χάρτη της χώρας μας έχουν μπει και νησιά των Κυκλάδων, που μέχρι πρόσφατα δεν τα είχε αγγίξει το συγκεκριμένο ζήτημα. Αναφερόμαστε δηλαδή σε νησιά, που στην πραγματικότητα δεν αποτελούν τελικό προορισμό των μεταναστών, αλλά από τις αρχές της χρονιάς πάνω από 300 άνθρωποι βρέθηκαν εκεί έπειτα από προβλήματα που αντιμετώπισαν τα σκάφη στα οποία επέβαιναν, με αποτέλεσμα να μην ολοκληρώσουν το ταξίδι τους.
