Πρέπει να έχει περάσει πάνω από μία εικοσαετία από την περίοδο που το Τμήμα Γυναικών Λέσβου της Νέας Δημοκρατίας, με πρόεδρο τότε τη Λίτσα Κρικλάνη, είχε διοργανώσει μία εκδήλωση για τον καρκίνο του μαστού, με ομιλητές γιατρούς από την Αθήνα, στο συνεδριακό χώρο του ξενοδοχείου Silver Bay. Ήταν η εποχή που η πληροφόρηση ήταν κάπως περιορισμένη και σε αυτή την εκδήλωση για πρώτη φορά ακούστηκε σε τοπικό επίπεδο από τους γιατρούς της Αθήνας ότι ο καρκίνος του μαστού δεν χτυπά μόνο τις γυναίκες, αλλά και τους άντρες. Ο ισχυρισμός των γιατρών εκείνη την περίοδο όχι μόνο ήταν εντελώς άγνωστος, αλλά προκάλεσε και τα ειρωνικά χαμόγελα των ανδρών που παρευρίσκοντο στην εκδήλωση από το χώρο της Νέας Δημοκρατίας θεωρώντας – και με το δίκιο τους τότε – ότι αυτό ήταν απίθανο και εξωπραγματικό και δεν μας αγγίζει.
Σήμερα 20 και πλέον χρόνια μετά, ο καρκίνος του μαστού στον άνδρα όχι μόνο είναι μία σκληρή πραγματικότητα, αλλά ήδη έχουμε θρηνήσει και γνωστά πρόσωπα της τοπικής κοινωνίας από μεταστάσεις καρκίνου του μαστού σε άνδρες.
Ολοκληρώνοντας σήμερα μέσα από τα Νέα της Λέσβου, για το φετινό Οκτώβριο τον κύκλο της συνεισφοράς μας ως προς την ενημέρωσή σας για τον καρκίνο του μαστού, απευθυνόμαστε από τη σελίδα της Υγείας στους άντρες αναγνώστες μας, αλλά και στις γυναίκες τους γιατί η γυναίκα είναι αυτή που πρέπει να παρακινεί το σύντροφό της να κάνει προληπτικές εξετάσεις για οτιδήποτε ασυνήθιστο βλέπει πάνω του, όπως και αντίστροφα ο άντρας στη σύντροφό του.
Θα αναφερθούμε σήμερα αναλυτικά σε αυτό το σημαντικό κεφάλαιο, καθώς ο καρκίνος του μαστού δεν είναι μόνο γυναικεία πάθηση. Η συχνότητα εμφάνισής του είναι 1 με 2 άνδρες σε κάθε 200 γυναίκες με καρκίνο του μαστού, δηλαδή 0,5% έως 1%.
Ο μύθος του λαγού…
Το κρίσιμο κεφάλαιο σε αυτή την πάθηση είναι ότι η πρόγνωση για τους άντρες είναι δυσμενέστερη από αυτή των γυναικών γιατί παγιδεύονται στο ότι δεν μπορεί να είναι καρκίνος του μαστού οποιοδήποτε ύποπτο σημάδι, δεν ελέγχονται και όταν φτάσουν πια στο γιατρό αυτό γίνεται με καθυστέρηση.
Αν το δούμε πρακτικά, ο άντρας έχει πολύ μικρότερο μαστό από αυτόν των γυναικών, αλλά και πολύ μικρότερο κίνδυνο. Ωστόσο αυτό που ισχύει στην πραγματικότητα είναι το ακριβώς αντίθετο. Δηλαδή όσο πιο μικρός είναι ο μαστός σε μία γυναίκα και εν προκειμένω μικρός μαστός και στους άντρες, τόσο πιο εύκολα μπορεί να γίνει η διήθηση του δέρματος ή του μυός που βρίσκεται πίσω από τον μαστό. Μπορεί θεωρητικά οι γυναίκες που έχουν μεγαλύτερο μαστό να είναι πιο επίφοβες για να αναπτύξουν καρκίνο, όμως, ο καρκίνος που αναπτύσσεται σε μικρό μαστό μπορεί να διηθήσει πιο εύκολα – γρήγορα σε γειτονικούς ιστούς με αποτέλεσμα τη διευκόλυνση των μεταστάσεων.
Στην Αμερική γίνονται κάθε χρόνο μεγάλης εκστρατείας ενημερώσεις του ανδρικού πληθυσμού με στόχο να τους ευαισθητοποιήσουν για να κάνουν και εκείνοι εξετάσεις, όπως οι γυναίκες, καθώς η έγκαιρη διάγνωση σώζει.
Αν και η επιστήμη έχει προχωρήσει σημαντικά την έρευνα στην ογκολογία μέχρι σήμερα παραμένουν ασάφειες ως προς τα αιτία της εκδήλωσης του καρκίνου του μαστού στους άνδρες. Υπάρχουν ωστόσο κάποιοι παράγοντες κινδύνου που θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν, όπως για παράδειγμα η ηλικία, δεδομένου ότι ο καρκίνος του μαστού με τα σημερινά δεδομένα στους άνδρες εκδηλώνεται στην ηλικία μεταξύ των 50 και των 70 ετών. Ρόλο παίζει και η φυλή, καθώς έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου οι Αφρικανοί άνδρες και οι ασκενάζιοι που αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό της εβραϊκής φυλής στις μέρες μας. Αυτά σε αντίθεση με τις γυναίκες, όπου οι λευκές έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του μαστού.
Επίσης υπάρχει και μία κληρονομική γονιδιακή παράμετρος (μετάλλαξη του γονίδιου BRCA 1 & BRCA Στους άνδρες με άλλα λόγια το ποσοστό εμφάνισης από 0,5% έως 1% φθάνει στο 6% -12% και υπ’ αυτήν την έννοια η ανάπτυξη καρκίνου του μαστού στους άνδρες αποδίδεται και στο οικογενειακό ιστορικό. Έτσι κι αλλιώς όμως το οικογενειακό ιστορικό οδηγεί τον καθένα, καθώς αν για παράδειγμα έχει κάποιος στην οικογένειά του συγγενή με καρκίνο του μαστού, θα πρέπει να ελέγχεται ακόμα και για γυναίκα συγγενή, ειδικά όταν είναι κάτω των 40 ετών που εκδηλώνει τον καρκίνο του μαστού (η γυναίκα).
Μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν οι άντρες με αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα, ενώ οι συνήθεις ύποπτοι είναι και όσοι εμφανίζουν γυναικομαστία.
Επίσης όταν οι άντρες έχουν μειωμένη τεστοστερόνη με ανεβασμένα τα οιστρογόνα εμφανίζουν 20 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Όπως για πολλές άλλες περιπτώσεις καρκίνου, έτσι και για τον καρκίνο του μαστού η αυξημένη έκθεση στην ακτινοβολία αυξάνει και τους κινδύνους να εκδηλώσουν το νόσημα.
Συμπτώματα
Η ψηλάφηση ενός όζου στον μαστό του άνδρα είναι εύκολη υπόθεση. Οποιοδήποτε ογκίδιο συνήθως κάτω από την περιοχή της θηλής μπορεί να είναι καλόηθες, μπορεί και κακόηθες γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει με την ψηλάφησή του ο άνδρας να οδηγείται στο γιατρό του.
Επίσης αυτό που θα πρέπει να προβληματίσει τον κάθε άνδρα ανεξαρτήτως αν ψηλαφεί ή όχι ογκίδιο είναι η αλλαγή του μεγέθους και του σχήματος του μαστού. Οτιδήποτε ασυνήθιστο βλέπει ή ενδεχομένως και μία διόγκωση του δέρματος ή και ένα οίδημα θα πρέπει να τον οδηγεί στο γιατρό.
Ιδιαίτερο βάρος θα πρέπει να δίνεται και σε περίπτωση εκκρίσεων από τη θηλή, όπως επίσης και ένα σύμπτωμα που μπορεί να υποκρύπτει καρκίνο του μαστού είναι όταν η θηλή «τραβιέται προς τα μέσα», δηλαδή το σχήμα της γίνεται το ακριβώς αντίθετο από αυτό που είναι το κανονικό μιας θηλής.
Επίσης ένας τρόπος που μπορεί να καταλάβει κανείς τον καρκίνο του μαστού χωρίς να εξετάζει το στήθος του, καθώς είναι και αυτό ένα σύμπτωμα που μπορεί να εκδηλωθεί, είναι όταν πιάνει λεμφαδένες στη μασχάλη.
Θεραπεία
Η ψηλάφηση, ο υπέρηχος μαστών και η μαστογραφία, η παρακέντηση για τη βιοψία είναι τα όπλα του γιατρού για να εντοπίσει το πρόβλημα όταν απευθύνεται σε αυτόν ο άντρας ασθενής.
Όταν διαπιστωθεί από την κυτταρολογική εξέταση ότι πρόκειται για καρκίνο του μαστού, τότε προχωρεί σε άλλο πακέτο εξετάσεων, όπως είναι η αξονική τομογραφία και το σπινθηρογράφημα οστών, αιματολογικές εξετάσεις για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν πιθανές μεταστάσεις και να γίνει η σταδιοποίηση της νόσου.
Στις περιπτώσεις καρκίνου του μαστού και στους άντρες η αφαίρεση του μαστού είναι συνήθως ο μονόδρομος που πρέπει να ακολουθείται, ενώ αφαιρούνται και μασχαλιαίοι λεμφαδένες, οι οποίοι αποστέλλονται από τους χειρουργούς για γρήγορη βιοψία ώστε σε περίπτωση που είναι θετικοί να αφαιρεθούν και αυτοί.
Μετά το χειρουργείο αναλόγως με την σταδιοποίηση της νόσου εφαρμόζονται θεραπευτικά πρωτόκολλα, όπως χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται και ορμονοθεραπεία, αυτά όμως κρίνονται από τους γιατρούς ανάλογα με το στάδιο της νόσου.
